: ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΓΙΑΝΝΙΤΣΩΝ

Υπήρξε ο σημαντικότερος προϊστορικός οικισμός της Πελλαίας χώρας. Κατά τα ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια ανήκε στην Πέλλα, πρωτεύουσα του μακεδονικού κράτους, και στη συνέχεια στη ρωμαϊκή αποικία της Πέλλας. Η συστηματική ανασκαφή του άρχισε το 1992, με συνεργασία της ΙΖ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχ/των και του Τομέα Προϊστορίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Τα σημαντικότερα μνημεία της περιοχής είναι:

Ταφικό Ηρώο διαμέτρου 50 μ. και περιμέτρου 160 μ. Κυκλική κρηπίδα ύψους 5 μ. περιβάλλει τον τύμβο, ο οποίος επρόκειτο να καλύψει μνημειακό μακεδονικό τάφο. Παρ’ όλο, όμως, που ετοιμάστηκε ο χώρος του τάφου, αυτός δεν κατασκευάστηκε, πιθανόν εξ αιτίας πολιτικής αναταραχής. Χρονολογείται στον 3ο αιώνα π.Χ.


Προϊστορική Τούμπα και Τράπεζα, έκτασης 60 στρεμμάτων, που κατοικείται από τη νεολιθική εποχή ως τα βυζαντινά χρόνια. ΄Εχουν βρεθεί κατοικίες της πρώιμης Eποχής Xαλκού και της Εποχής του Σιδήρου. Επίσης

τμήματα του τείχους και κατοικίες ελληνιστικών χρόνων.